31 ივლისიდან თაფლის წარმოებისა და მისი სასარგებლო თვისებების შესახებ სრულყოფილი ორტომეული გამოვა
თაფლი ვიტამინებითა და მინერალებით სავსე სასარგებლო პროდუქტია და თუ მას სწორად მოვიხმართ, ჩვენს ჯანმრთელობაზე დადებით ეფექტს მოახდენს, დაგვეხმარება გაჯანსაღებაში და ინფექციებთან ბრძოლაში.
ბუნების ეს საჩუქარი საქართველოს სხვადასხვა რეგიონში ფართოდ იწარმოება და ბევრი მომხმარებელიც ჰყავს, ამიტომ მნიშვნელოვანია, ჩვენთვის საყვარელი პროდუქტის შესახებ მეტი შევიტყოთ და მისგან უფრო მეტი სარგებლის მიღება შევძლოთ. ამაში კი ჟურნალ „ოჯახის მკურნალისა“ და ვებგვერდ მკურნალი.გე-ს მთავარი რედაქტორის, ექიმ თამარ მამაცაშვილის ორტომეული - „თაფლი“ დაგვეხმარება. თაფლთან დაკავშირებით ასეთი ყოვლისმომცველი ნამუშევარი ქართულ ენაზე პირველად გამოიცემა, რაც ორტომეულს კიდევ უფრო უნიკალურს ხდის. წიგნი ერთი მხრივ, თაფლის წარმოებით დაინტერესებულ პირებს აძლევს საშუალებას, ხელთ ჰქონდეთ სრულყოფილი სახელმძღვანელო და გააუმჯობესონ წარმოების პროცესი, ხოლო მის მოყვარულებს ხელს უწყობს, მეტი სარგებლის მიღება შეძლონ მისგან.
ამ ცნობარის პირველი ტომი ეთმობა თაფლის სწორად წარმოებას, მეორე ტომში კი მისი სასარგებლო თვისებები, ზეგავლენა ორგანიზმზე და მოხმარების წესებია განხილული. ორტომეული 31 ივლისიდან მთელი საქართველოს მასშტაბით იქნება ხელმისაწვდომი. უფრო კონკრეტულად, რას მოგვითხრობს თაფლის შესახებ შედგენილი ეს ცნობარი და როგორ დაგვეხმარება თაფლის უკეთ წარმოებასა და გონივრულად მოხმარებაში, ამის შესახებ ავტორი თამარ მამაცაშვილი გვესაუბრება:
- ქალბატონო თამარ, თქვენი ავტორობით შედგენილ ორტომეულში დიდი ნაწილი ეთმობა თაფლის სასარგებლო თვისებებს. საინტერესოა, რეალურად რა სარგებლის მოტანა შეუძლია ამ პროდუქტს ჩვენი ორგანიზმისთვის და რა რაოდენობით უნდა მივიღოთ ის ასაკის შესაბამისად?
- თაფლი ძალიან სასარგებლო პროდუქტია და გონივრული რაოდენობით მოხმარებისას მას ჩვენი ორგანიზმისთვის ბევრი სარგებლობის მოტანა შეუძლია. ის შეიცავს სხვადასხვა საკვებ ნივთიერებას, მათ შორის ნახშირწყლებს (ძირითადად ფრუქტოზას და გლუკოზას), ვიტამინებსა და მინერალებს (როგორიცაა კალიუმი, კალციუმი, მაგნიუმი, ნატრიუმი). თაფლი ასევე შეიცავს ბუნებრივ ანტიბაქტერიულ ნაერთებს, რომლებიც დაგეხმარებათ ბაქტერიულ ინფექციებთან ბრძოლაში და ორგანიზმში ჯანსაღი მიკროფლორის შენარჩუნებაში. მას აქვს ანთების საწინააღმდეგო თვისებები, რაც ხელს უწყობს ორგანიზმში ანთებითი პროცესების შემცირებას. თაფლი შეიცავს ანტიოქსიდანტებს, როგორიცაა ფლავონოიდები და ფენოლური ნაერთები, რომლებიც იცავს ორგანიზმს თავისუფალი რადიკალებისგან და ხელს უშლის ქრონიკული დაავადებების განვითარებას. ზოგიერთი კვლევა აჩვენებს, რომ თაფლის ზომიერი მოხმარება ხელს უწყობს ე.წ. ცუდი ქოლესტერინის (LDL) შემცირებას და „კარგი“ ქოლესტერინის (HDL) დონის გაზრდას, რამაც შეიძლება შეამციროს გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების რისკი. ეს მხოლოდ მოკლე მონახაზია იმ ინფორმაციისა, რაც ამ უნიკალური პროდუქტის შესახებ შეიძლება ვთქვათ. მის პრაქტიკულ გამოყენებაზე ძალიან ბევრ საინტერესო ამბავს გაეცნობით ჩვენს პროექტში. რაც შეეხება თაფლის დღიურ დოზას, ეს ინდივიდუალურია - აუცილებლად არის გასათვალისწინებელი ასაკი, ასევე - ხომ არ აქვს ადამიანს ალერგია, შაქრიანი დიაბეტი. ჯანმრთელი მოზრდილი ადამიანისთვის დღეში 2 სუფრის კოვზი თაფლის რეგულარულად მიღებისას მისი ორგანიზმი უამრავი საჭირო ნივთიერებითა და ენერგიით ივსება.
- საინტერესოა, კონკრეტულად რომელი მცენარის თაფლია ყველაზე სასარგებლო, იქნება ეს წაბლი, ცაცხვი თუ სხვა? და რატომ?
- სხვადასხვა მცენარის თაფლს შეიძლება ჰქონდეს განსხვავებული სასარგებლო თვისებები და შემადგენლობა.
ცაცხვის თაფლი: ცაცხვის თაფლი მიიღება ცაცხვის ყვავილებისგან. მას აქვს სასიამოვნო არომატი და ტკბილი გემო. ის ცნობილია თავისი დამამშვიდებელი თვისებებით და ხელს უწყობს ნერვული დაძაბულობის მოხსნას და ძილის გაუმჯობესებას. ცაცხვის თაფლი ასევე შეიცავს ანტიოქსიდანტებს, რომლებიც იმუნური სისტემის გაძლიერებას უწყობენ ხელს.
ვარდის თაფლი: ვარდის ყვავილებისგან მიღებულ თაფლს აქვს ტკბილი და ნაზი გემო. ის შეიცავს ანტიოქსიდანტებს, C ვიტამინსა და პოლიფენოლებს, რომლებიც იცავს უჯრედებს თავისუფალი რადიკალების დაზიანებისგან.
წაბლის თაფლი: ის მიიღება წაბლის ყვავილებისგან, აქვს მუქი ფერი და სქელი ტექსტურა, გემო კი ოდნავ მწარეა. წაბლის თაფლი შეიცავს ბევრ მინერალს, მათ შორის კალიუმს, მაგნიუმს და რკინას. მას შეუძლია გააუმჯობესოს სისხლის მიმოქცევა და ხელი შეუწყოს გულის ჯანმრთელობას.
ლავანდის თაფლი: მას აქვს დელიკატური არომატი და ტკბილი გემო ლავანდის ელფერით. ცნობილია თავისი დამამშვიდებელი თვისებებით, შეუძლია ხელი შეუწყოს სტრესის მოხსნას და დაგვეხმაროს ძილის მოწესრიგებაში. ლავანდის თაფლს ასევე შეიძლება ჰქონდეს ანტიბაქტერიული თვისებები.
მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ყველა სახეობის თაფლს აქვს თავისი უნიკალური თვისებები და „ყველაზე ჯანსაღი“ თაფლი შესაძლოა ორგანიზმის სპეციფიკურ საჭიროებებზე იყოს დამოკიდებული. თაფლის მრავალფეროვნება საშუალებას გაძლევთ აირჩიოთ ის, რომელიც საუკეთესოდ შეესაბამება თქვენს საჭიროებებს.
- როგორც ექიმი, რას გვირჩევთ, რა უნდა გავითვალისწინოთ თაფლის შერჩევისას, რომ მაქსიმალური სარგებელი მივიღოთ?
- ექიმები და დიეტოლოგები გვირჩევენ, თაფლის არჩევისას გაითვალისწინოთ შემდეგი ასპექტები მაქსიმალური სარგებლობისთვის:
ხარისხი და წარმოშობა: თაფლის შეძენისას უპირატესობა უნდა მიენიჭოს ნატურალურ და მაღალხარისხიან პროდუქტს. მოერიდეთ თაფლს, რომელიც შეიცავს დანამატებს, კონსერვანტებს ან ხელოვნურ არომატებს. იდეალურია თაფლის შერჩევა სანდო მწარმოებლებისგან.
ორგანული თაფლი: ორგანული თაფლი იწარმოება ქიმიური სასუქებისა და პესტიციდების გამოყენების გარეშე. თუ შესაძლებელია, აირჩიეთ სერტიფიცირებული ორგანული თაფლი, რათა თავიდან აიცილოთ პოტენციური მავნე ნივთიერებები.
სად გროვდება თაფლი: გარკვეული რეგიონებიდან ან მცენარეებისგან შეგროვებულ თაფლს შეიძლება ჰქონდეს თავისი უნიკალური თვისებები და გემო. ზოგიერთი ადგილი ცნობილია მაღალი ხარისხის თაფლით, როგორიცაა მაგალითად ქართული თაფლი, ასევე გამორჩეული ახალზელანდიური თაფლი (მანუკას თაფლი).
შენახვა: შეინახეთ თაფლი მჭიდროდ დახურულ ჭურჭელში გრილ და მშრალ ადგილას, რათა თავიდან აიცილოთ დაჟანგვა და შეინარჩუნოთ ხარისხი. შეამოწმეთ ვარგისიანობის ვადა და მიჰყევით მწარმოებლის მითითებებს.
თაფლის შერჩევისას, მისი გემოვნური თავისებურებების გარდა, უნდა გაითვალისწინოთ სამედიცინო პირობები ან დიეტური მოთხოვნილებები, რეკომენდებულია მიმართოთ თქვენს ექიმს ან დიეტოლოგს პერსონალური რჩევისთვის.
- როგორ უნდა მივიღოთ უმაღლესი ხარისხის სამკურნალო თაფლი? რა პროცედურების დაცვაა ამისთვის საჭირო?
- უმაღლესი ხარისხის სამკურნალო თაფლის მისაღებად გასათვალისწინებელია:
• მეფუტკრეობისთვის შესაფერისი ადგილის შერჩევა: მეფუტკრეობისთვის უნდა შეირჩეს ადგილი, რომელიც შორს იქნება დაბინძურებისგან სამრეწველო გამონაბოლქვისგან, სასოფლო-სამეურნეო ქიმიკატებისა და დაბინძურების სხვა წყაროებისგან, რათა თაფლში მავნე ნივთიერებების მოხვედრა ავიცილოთ თავიდან;
• ყვავილების ხარისხი: ფუტკრები აგროვებენ ნექტარს, შესაბამისად, მნიშვნელოვანია ყვავილების ხარისხი. ფუტკარს უნდა ჰქონდეს წვდომა საკვების მრავალფეროვან წყაროზე, მათ შორის მცენარეთა სხვადასხვა სახეობის ყვავილებზე, რათა თაფლი სხვადასხვა საკვები ნივთიერებით იყოს მდიდარი;
• თაფლის სწორად შეგროვება და დამუშავება: ხარისხიანი თაფლის მისაღებად მნიშვნელოვანია ჰიგიენური სტანდარტების დაცვა და საკვები ნივთიერებების მაქსიმალურად შენარჩუნება. ეს შეიძლება მოიცავდეს თაფლის ფრთხილად შეგროვებას და დამუშავებას და ისეთი ტექნოლოგიების გამოყენებას, რომლებიც არ აზიანებენ თაფლს და არ ათბობენ მას მაღალ ტემპერატურაზე;
• არანაირი დანამატები და კონსერვანტები: სუფთა და ნატურალური თაფლი არ უნდა შეიცავდეს დანამატებს, კონსერვანტებს ან ხელოვნურ არომატებს. უმაღლესი ხარისხის სამკურნალო თაფლის მისაღებად უნდა აირჩიოთ პროდუქტი, რომელიც არ ექვემდებარება ქიმიურ დამუშავებას ან მავნე ნივთიერებების დამატებას;
• სათანადო შენახვა: მოსავლის აღების შემდეგ, თაფლი სათანადოდ უნდა იყოს შენახული, რათა შეინარჩუნოს ხარისხი.
ჩვენი ორტომეულის პირველი ტომი დამწყებ თუ პროფესიონალ მეფუტკრეებს სწორედ ამ საკითხების გადაჭრაში დაეხმარება.
- აქვე მინდა გკითხოთ ფუტკრის სხვა პროდუქტებთან დაკავშირებით, იქნება ეს რძე თუ ფიჭა... რა გამოყენება აქვს მათ და შეუძლიათ თუ არა იმავე სარგებლის მოტანა, როგორისაც თავად თაფლს?
- ფუტკრის პროდუქტებს აქვთ უნიკალური სასარგებლო თვისებები და კვებითი ღირებულება. ჩამოვთვალოთ ეს პროდუქტები და მათი თვისებები მოკლედ:
ფიჭა: მისგან ამზადებენ სანთელს. ასევე გამოიყენება კოსმეტიკურ და ფარმაცევტულ მრეწველობაში. ფუტკრის ცვილს აქვს ანთების საწინააღმდეგო და ანტიბაქტერიული თვისებები და ასევე ხელს უწყობს კანის დატენიანებასა და დარბილებას.
პროპოლისი: ფისოვანი ნივთიერებაა, რომელსაც ფუტკრები აგროვებენ ხეებიდან და იყენებენ სკების დასაცავად. პროპოლისს აქვს ძლიერი ანტიბაქტერიული, ანტივირუსული და სოკოს საწინააღმდეგო თვისებები. მას ასევე აქვს ანთების საწინააღმდეგო და იმუნომოდულატორული თვისებები.
ფუტკრის შხამი: შეიცავს ბევრ ბიოლოგიურად აქტიურ ნივთიერებას, როგორიცაა პეპტიდები, ფერმენტები და ამინომჟავები. იგი გამოიყენება აპითერაპიაში სხვადასხვა მდგომარეობის სამკურნალოდ, რევმატოიდული ართრიტისა და ნევროლოგიური დარღვევების ჩათვლით. ფუტკრის შხამს შეიძლება ჰქონდეს ანთების საწინააღმდეგო, ტკივილგამაყუჩებელი და იმუნომოდულატორული თვისებები.
მტვერი: ყვავილის მტვერი არის მიკროსკოპული მარცვლების მასა, რომელსაც ფუტკრები აგროვებენ და იყენებენ ლარვის საკვებად. მტვერი შეიცავს ბევრ საკვებ ნივთიერებას, მათ შორის ვიტამინებს, მინერალებს, ანტიოქსიდანტებს და ფერმენტებს. ის შეიძლება სასარგებლო იყოს იმუნური სისტემის გასაძლიერებლად, ენერგიის ასამაღლებლად და საჭმლის მონელების გასაუმჯობესებლად.
ფუტკრის რძე ე.წ. სამეფო ჟელე: იწარმოება მუშა ფუტკრების მიერ და განკუთვნილია დედა ფუტკრების საკვებად. ეს არის მრავალი საკვები ნივთიერების წყარო, მათ შორის ვიტამინების, მინერალების, ამინომჟავების და ჰორმონების. ფუტკრის რძის სამკურნალო თვისებებიდან ცნობილია: იმუნური ფუნქციის გაუმჯობესება, ანთების შემცირება და ენერგიის მომატება.
მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ფუტკრის თითოეულ პროდუქტს აქვს საკუთარი მახასიათებლები და პოტენციური სარგებელი ჯანმრთელობისთვის, მათი გამოყენება შესაძლებელია სხვადასხვა მიზნებისთვის. თუმცა, ფუტკრის ნებისმიერი პროდუქტის სამკურნალოდ ან დიეტურ დანამატად გამოყენებამდე რეკომენდებულია, მიმართოთ ექიმს ან ნატუროპათს ინდივიდუალური რჩევისთვის და შესაძლო რისკების შესაფასებლად.
- დაბოლოს, საინტერესოა, რა ისეთი დეტალები მიმოიხილეთ თქვენს ორტომეულში, რის შესახებაც ფართო საზოგადოებას შეიძლება აქამდე ინფორმაცია არ ჰქონდა?
- ჩვენი პროექტი - ორტომეული „თაფლი“ - გახლავთ ერთ მთლიანობაში თავმოყრილი სრულფასოვანი ინფორმაცია თაფლის სწორად წარმოებისა და მისი ოპტიმალური გამოყენების შესახებ. მკითხველი წიგნებში ბევრ სასარგებლო რჩევას ნახავს როგორც მეფუტკრეობის, ისე ფუტკრის პროდუქტების სწორად გამოყენების შესახებ. ვიმედოვნებთ, რომ ეს ორტომეული კარგი საჩუქარი იქნება მათთვის, ვისაც სმენია ბუნების ამ საოცრების - ფუტკრის და მისი პროდუქტების უნიკალური თვისებების შესახებ და ვისაც სურს მეტი შეიტყოს ამ ყველაფერზე.