"პოლიტიკური სახის მიტინგები იაპონიაში იშვიათად იმართება"
იაპონელმა იასუჰირო კოჯიმამ ტოკიოს უცხო ენების უნივერსიტეტში სწავლის დროს გაიგო კავკასიური ენების შესახებ და როგორც თავად ამბობს, ამ თავისებური ენებით მაშინ დაინტერესდა. 2013 წლიდან ის საქართველოში ცხოვრობს ქართველ მეუღლესთან (მედეა გოცირიძე) და შვილთან - 6 წლის შოთასთან ერთად, რომელიც წელს სკოლაში შევიდა. ენათმეცნიერი, ლინგვისტი, ქართველოლოგი იასუჰირო კოჯიმა ხუთი წელი იაპონიის საელჩოში კულტურის ატაშედ მუშაობდა. იგი საუბრობს ჩვენს ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებზე, ქართველების თვისებებზე, თავის საქმიანობაზე...
- რომელი იყო თქვენთვის პირველი ქართული წიგნი?
- ჩვენი უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკაში ქართული ენის გრამატიკის ინგლისურენოვანი წიგნი ვნახე და კითხვა დავიწყე. ასე მოხდა ქართულ ენასთან პირველი შეხება. ძალიან რთული ენაა უცხოელისთვის შესასწავლად, განსაკუთრებით რთულია გრამატიკა და ბგერები: წ, ჭ, ყ... ახლა, ასე თუ ისე მივეჩვიე მათ წარმოთქმას, მაგრამ თავიდან ძალიან გამიჭირდა.
- ე.ი. ფარ-ხმალი არ დაყარეთ.
- დიახ, ვიბრძოლე...
- ქართული ანდაზები გიყვართ?
- კი, ვამბობ ხოლმე "სწავლა სიბერემდე" ან "სმა-ჭამა დიდად შესარგი" და სხვა.
- პირველ რიგში, რა თვისება მოგეწონათ ქართველებში?
- ძალიან მომწონს და ვაფასებ ქართველების სტუმართმოყვარეობას, თბილ და მეგობრულ დამოკიდებულებას სტუმრისადმი. ქართველების მადლობელი ვარ, რომ თავს კარგად ვგრძნობ საქართველოში ყოფნისას და ხალხთან ურთიერთობაშიც არაფერი მიჭირს. მომწონს სუფრასთან თამადობის ტრადიცია, რასაც ყოველთვის მკაცრად იცავთ. ეს ძალიან ლამაზ თვისებად მიმაჩნია.
- უარყოფით თვისებაზეც მითხარით.
- პირველი, რაც თავში მომივიდა, ეს არის უსუფთაობა - ნაგავი ქუჩებში. თბილისიც კი, ხშირად როგორი დაბინძურებულია. მანქანით საქართველოს რეგიონებში სიარული მიყვარს და ისეთ მთიან ადგილებში მინახავს დაყრილი ნაგავი, სადაც ხალხი მაინცდამაინც არ დადის.
- რას გვირჩევთ ამის გამოსასწორებლად?
- ოოო (იცინის)... ალბათ, ყველა უნდა ეცადოს თავის სახლში, გარშემო, მეზობლობაში და სადმე, დაყრილ ნაგავს თუ შენიშნავს, აკრიფოს და ჩაყაროს ურნაში. თითოეული ადამიანი თუ მიხედავს ამას, შედეგიც იქნება. მერე სუფთა ქუჩაში ნაგვის დაყრა გაუჭირდებათ.
- რამდენად ადევნებთ თვალს პოლიტიკურ სიტუაციას საქართველოში და რა აზრისა ხართ მიტინგებზე?
- რა თქმა უნდა, მაინტერესებს ამჟამინდელი პოლიტიკური სიტუაცია. როცა საელჩოში ვმუშაობდი, ჩემი მოვალეობაც იყო საქართველოს პოლიტიკური და ეკონომიკური მდგომარეობისთვის თვალის მიდევნება. საერთოდ, მიტინგები რომ იმართება, ეს კარგია თუ ცუდი, ცოტა რთული განსასჯელია უცხოელისთვის, მაგრამ თუ პროტესტის გრძნობა აწუხებს ხალხს, მიტინგის მოწყობის უფლება აქვს, ოღონდ - მშვიდობიანი ფორმით და არა ძალადობით. ხელისუფლების მიერ მიტინგის დარბევა მისაღები არ არის. ყველამ მშვიდობიანი გზით უნდა გამოხატოს პროტესტი და ასევე, ხელისუფლებამაც მშვიდობიანად უნდა იმოქმედოს. სამწუხაროა, როცა ხანდახან ძალადობა ხდება და დაშავებულები არიან.
- იაპონიაში მიტინგების სტატისტიკა როგორია და რას ეხება ხოლმე პროტესტი? - სტატისტიკაზე რა მოგახსენოთ, არ ვიცი (იცინის), მაგრამ იაპონიაში მიტინგები ნაკლებად იმართება. ადრე, 30-40 წლის წინ, უფრო ხშირად პოლიტიკური საკითხის გამო ხდებოდა (იასუჰირო 43 წლის გახლავთ. - ავტ.). მაგალითად, მეორე მსოფლიოს მერე, ხალხს ძალიან მწვავე პროტესტი ჰქონდა ამერიკასთან ურთიერთობის საკითხზე და სახელმწიფოს მხრიდანაც დიდი წინააღმდეგობა იყო. ყოფილა მიტინგები ეკონომიკურ საკითხებზეც, ახლა ეს ყველაფერი ნაკლებად ხდება. შეტაკებებსაც ჰქონია ადგილი, თუმცა ბოლო დროს, ცხარე ფორმებს არ მიმართავენ. არის შემთხვევები, როცა კერძო კომპანიის მიმართ თანამშრომლებს რაღაც მოთხოვნები აქვთ და გაფიცვას აწყობენ. ვთქვათ, მუშები ამბობენ, რომ თუ დათმობა არ იქნება მმართველობის მხრიდან, ორ დღეს ან მთელ კვირას არ იმუშავებენ, მაგრამ ესეც იშვიათად ხდება. ასეთი გაფიცვები დაშვებულია და გარანტირებულია კანონით.
- თქვენ თუ მონაწილეობდით რაიმე მიტინგზე?
- სიმართლე გითხრათ, არა. პოლიტიკური სახის მიტინგები იაპონიაში იშვიათად იმართება და თან, არა მგონია, ბევრი ახალგაზრდა იყოს დაინტერესებული ასეთ მიტინგებში მონაწილეობით.
- ბავშვობაში პროტესტი თუ გაგჩენიათ და როგორ გამოგიხატავთ?
- ვერ ვიხსენებ... ალბათ, პატარა კონფლიქტები ყოფილა მასწავლებლებთან ან თანაკლასელებთან, მაგრამ ეს ბუნებრივია.
- ზოგიერთი ქართველი მშობელი ისე ზრდის შვილს, რომ ხშირად, 30-40 წლის კაცი ისევ მშობლების მისახედია, ანუ გარკვეულწილად უქნარა ხდება. იაპონიაში ასეთი რამ წარმოუდგენელი მგონია.
- ეგ ტენდენცია საქართველოში შემიმჩნევია და ეს პრობლემა არსებობს. ჩემს მეუღლეს ვეუბნები ხოლმე: ჩვენი შვილი დამოუკიდებელი რომ იყოს, მან თავად უნდა იფიქროს და აკეთოს საქმე. თუ რამე ცუდად გამოუვა, დაფიქრდება ამაზე და მერე უკეთესად გააკეთებს. დამოუკიდებლობა აუცილებელია.
- თქვენ რა ასაკში მიაღწიეთ დამოუკიდებლობას და ჩათვალეთ, რომ მშობლებს აღარაფერი არ უნდა ჰკითხოთ?
- არაფერი ვკითხო - მთლად ეგრეც არაა საქმე... იაპონელი ბავშვები ზოგადად, უფრო დამოუკიდებლები არიან. ბავშვობისას დამოუკიდებელივით ვიქცეოდი, ასეთი შთაბეჭდილება მაქვს. მაგალითად, 6-7 წლის მეზობელი ბავშვები ერთად ვიკრიბებოდით და სკოლაში მშობლების გარეშე მივდიოდით. მართალია, მაშინდელი სიტუაცია ახლანდელს არ ჰგავს, მაგრამ მაინც...
- ახლა რაზე მუშაობთ?
- ამჟამად, "დიდოსტატის მარჯვენას" ვთარგმნი, დაახლოებით ნახევრამდე გადავთარგმნე. იაპონიაში ერთ-ერთ გამომცემლობასთან უკვე შეთანხმებული ვარ და როგორც კი მოვრჩები თარგმნას, წიგნი გამოიცემა. შარშან იაპონიაში ვაჟა-ფშაველას პოემები გამოვეცი.
- რას უსურვებთ საქართველოს?
- მშვიდობას და კეთილდღეობას, ხალხს - ბედნიერებას, ჯანმრთელობას და უკეთეს ცხოვრებას.
ნანული ზოტიკიშვილი