ვინ და­ას­ვე­ნა "ქარ­თუ­ლი ხმე­ბის" წევ­რე­ბი სე­ი­შე­ლის კუნ­ძულ­ზე - გზაპრესი

ვინ და­ას­ვე­ნა "ქარ­თუ­ლი ხმე­ბის" წევ­რე­ბი სე­ი­შე­ლის კუნ­ძულ­ზე

21 სექტემბერს დაბადების დღე ჰქონდა და სწორედ იმ დღეს, თბილისის დიდი საკონცერტო დარბაზის წინ გია ჭირაქაძის "ვარსკვლავი" გაიხსნა, რასაც შემოქმედებითი კონცერტი უძღოდა წინ. საღამო თავად იუბილარს მიჰყავდა. კონფერენსიეს, "ქართული ხმების" პირველი თაობის მომღერალს, ტელევიზიაში მუშაობის მრავალწლიანი სტაჟით, 2014 წელს თბილისის საპატიო მოქალაქის წოდება მიენიჭა, წელს კი მის რეგალიებს კიდევ ერთი შეემატა: ქართული ხელოვნების განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისათვის კულტურის სამინისტრომ ის უმაღლესი ჯილდოთი - "ხელოვნების ქურუმი" გაახარა.

- გულწრფელად გეტყვით, "ვარსკვლავის" გახსნა სასიამოვნოა, მაგრამ რომ მცოდნოდა, ამდენი თავსატეხი ახლდა, შეიძლებოდა უარი მეთქვა (იღიმის). ყოველ შემთხვევაში, როგორც ძირძველ თბილისელს, ფილარმონიის წინ ჩემი "ვარსკვლავის" არსებობა მსიამოვნებს. გულახდილად უნდა ვთქვა, რომ "ხელოვნების ქურუმის" წოდებაც საკმაოდ მნიშვნელოვანია და სამკერდე ნიშანიც ძალიან ლამაზია. არ ვიცი, პატივმოყვარეობაში ჩამეთვლება თუ არა, მაგრამ ნამდვილად მეამაყება ეს ამბავი.

- მამათქვენი ექიმი, დედა კი ჟურნალისტი იყო. Mმამას არ სურდა, რომ მის გზას გაჰყოლოდით?

- დიახ, სურდა. ამბობდა, - ვიცი, კითხვა გიყვარს და კარგი თერაპევტი გამოხვალო. ალბათ ექიმი, რაც უფრო მეტად წიგნიერია, მით მეტ ინფორმაციას ფლობს და ამას გულისხმობდა, მაგრამ მაშინ იმდენად ვიყავი პოლიტექნიკური ორკესტრის ფანი, რომ არა მხოლოდ ორკესტრში, არამედ მათ ახლოს ყოფნაც ჩემთვის უდიდესი ბედნიერება იყო და ამიტომაც ჩავაბარე პოლიტექნიკურში, მექანიკა-მანქანათმშენებლობის ფაკულტეტზე. თუმცა, პროფესიით არასოდეს მიმუშავია. იმ პერიოდში არაერთი ქარხანა მუშაობდა, მათ შორის - ორი ჩარხმშენებელი ქარხანაც იყო და ბევრი ჩემი ჯგუფელი წარმოებებში დასაქმდა, მე კი ორკესტში მოვხვდი და ამან განაპირობა ჩემი შემდგომი ნაბიჯები პროფესიულ სცენაზე. ბედის მადლიერი ვარ.

- ქარხნებში პრაქტიკები გექნებოდათ. მაშინაც არ გაგჩენიათ ამ სფეროსადმი ინტერესი?

- ნაკლებად. პირველ პრაქტიკაზე მესამე კურსზე, მოსკოვთან ახლოს, ქალაქ ბალაშიხის ტანკმშენებელ ქარხანაში გაგვგზავნეს, შემდეგ თბილისში, ჩარხმშენებელ ქარხანაში. ვერ ვიტყვი, - ეს საქმე რომ გამეგრძელებინა, არაფერი გამოვიდოდა-მეთქი. მთლად უნიჭო ინჟინერი არ ვიქნებოდი, მაგრამ ჯობია, სადაც ყოფნა გიხარია, იქ იყო და იმას აკეთებდე, რაც გიყვარს. რეპეტიციაზე, სამსახურში მისვლა ყოველთვის მიხაროდა და ამ განწყობას დარბაზში მყოფი მაყურებელიც გრძნობდა. ვინაიდან კონფერენსიე ვიყავი და საღამოები მიმყავდა, მაყურებლის განწყობასაც კარგად ვგრძნობდი.

- საღამოების წაყვანის რამდენწლიანი გამოცდილება დაგიგროვდათ?

- 20 წელზე მეტი. ინსტიტუტი ჯერ კიდევ არ მქონდა დამთარებული, როცა კონსტანტინე პევზნერმა "გეპეის" ორკესტრიდან სახელმწიფო ორკესტრში - "რერო" მიმიწვია. ამ ორკესტრს უკავშირდება ჩემი პირველი გასტროლი პარიზში, რომელმაც თვეზე მეტხანს გასტანა. კონცერტები მიმყავდა, ვმღეროდი და ვცეკვავდი კიდეც, რაც ძველი თაობის მაყურებელს კარგად ახსოვს. სხვადასხვა დროსა და ქვეყანაში, 2000-ზე მეტი კონცერტი წამიყვანია.

- ბატონო გია, დღეს ყოველ ფეხის ნაბიჯზეა სამშობიარო სახლები, მაგრამ იმ დროს, როცა თქვენ დაიბადეთ, ქალაქში სულ რამდენიმე იყო და დედათქვენი ფაეტონით წაიყვანეს სამშობიაროდ...

- ჰო, მაშინ ცოტა მანქანა დადიოდა, ძირითადი ტრანსპორტი ფაეტონი იყო და ასე წაიყვანეს დედა სამშობიაროდ. ჭორები დადიოდა, გზაში ფაეტონს ბორბალი მოსძვრა, რაც ცუდის ნიშანიაო. თუმცა, ყველაფერმა კარგად ჩაიარა, დავიბადე და ბედს არ ვუჩივი.

- დედმამიშვილი გყავთ?

- და-ძმა მყავს, მამის მხრიდან. სამი წლის ვიყავი, მშობლები ერთმანეთს რომ დაშორდნენ, მაგრამ ბოლომდე კარგი ურთიერთობა ჰქონდათ.

- დედა აღარ გათხოვილა?

- არა. დედა ბოლო წლებში სოხუმში ცხოვრობდა და მუშაობდა. მამას მივლინებით იქით ყოფნა თუ უხდებდა, დედას ნახულობდა, მასთან საჩუქრებით მიდიოდა, შეძლებისდაგვარად პატივს სცემდა და თავის კეთილგანწყობას აგრძნობინებდა. სხვათა შორის, მას შემდეგ, რაც მამამ სხვა შეირთო, დედა თავის ყოფილ დედამთილთან და მულთან ერთად ცხოვრობდა. მეც იმ სახლში, ბებიასთან ვიზრდებოდი.

- მამა თავის პირველ მეუღლეს თუ ასე კარგად ექცეოდა, ალბათ, არც თქვენ გაკლებდათ ყურადღებას...

- რასაკვირველია, მამა ძალიან მანებივრებდა. მანქანის მართვა მასწავლა. პატარაობიდანვე სანადიროდ დავყავდი, რისთვისაც სპეციალურად გადაჭრილი თოფი მიყიდა. ჩვენ ბოლომდე კარგი ურთიერთობა გვქონდა.

- თქვენი ბევრი კლასელი სხვადასხვა სფეროში მოღვაწე, საზოგადოებისთვის ცნობილი ადამიანი გახდა. ვაჟთა სკოლაში სწავლის პერიოდი გაიხსენეთ...

- დიახ, ჩემი კლასელები იყვნენ: ვაჟა აზარაშვილი, ლერი ხარატი, გივი გარდილია, ალეკო რატიანი, გივი ვაშაკიძე, ემირ ბურჯანაძე, ვაჟა ნეიძე, ვაჟა ნუცუბიძე და სხვა მრავალი. ჩვენი კლასი იმით იყო ცნობილი, რომ კარგი ქეიფი ვიცოდით. სკოლას ვამთავრებდით, როცა ვაჟთა და ქალთა სკოლები გააერთიანეს ანუ გოგონებთან სწავლამ არ მოგვიწია, მაგრამ ვინაიდან კარგი მოქეიფე ყმაწვილები ვიყავით, ქალთა სკოლის მოსწავლეებთან ვმეგობრობდით და ისინიც ხშირად გვეპატიჟებოდნენ. თავს არ ვირცხვენდით, ვუკრავდით, ვმღეროდით და ვცეკვავდით. მშობლები წინააღმდეგი იყვნენ, ღამით ქალაქში ნასვამებს გვევლო, ამიტომ გვეუბნებოდნენ, - ისე მოიქეცით და შეიკავეთ თავი, რომ დილამდე გაძლოთო. ამიტომ, ჩვენ ვიცოდით იმის საიდუმლოება, როგორ და რამდენი დაგველია, რომ დილამდე გაგვეძლო. ის გოგონები, რომლებსაც მოვწონდით, ამასაც აქცევდნენ ყურადღებას და ამიტომაც აწყობდათ ჩვენი სტუმრობა.

- ოჯახში ვინმე მღეროდა?

- მამის მამა სასულიერო პირი იყო. 1937 წელს 70 წლის დეკანოზი დაიჭირეს და გადაასახლეს. ვფიქრობთ, ის მღეროდა. მამას კარგი ბანი ჰქონდა. გვერდით რომ დამისვამდა, მეუბნებოდა, - კარგი სმენა გაქვს, ერთად ვიმღეროთო. დედაც მუსიკალური ადამიანი იყო, ფორტეპიანზე კარგად უკრავდა. რაც შეეხება ჩემს პირველ შეხებას მუსიკასთან: ეს მუყაოს რადიოსა და პატეფონის მეშვეობით მოხდა, მაშინ ეს დიდ ფუფუნებად მიმაჩნდა. შინ ბევრი სხვადასხვა ჟანრის ფირფიტა გვქონდა: კლასიკა, ხალხური მუსიკა... ყველაფერს ერთად ვეზიარე. მერე ის პატეფონი ჩვენი ოჯახის დამხმარეს მზითევში გავატანეთ.

- ტელევიზიაში მუშაობის წლებზე მინდა მიამბოთ და ანსამბლზე - "ჟურნალისტი", რომელსაც მოგვიანებით "ქართული ხმები" ეწოდა. როგორ შეიკრა ხმები?

- ტელევიზიის მუსიკალურ რედაქციაში ვმუშაობდით: ზურა ლოლაძე, თამაზ ელიავა და მე. მერე გაიხსნა ხალხური შემოქმედების რედაქცია და ტელევიზიაში მოვიდნენ გოგი დოლიძე და თემურ ჭკუასელი. სიმღერა გვეხერხებოდა და სამსახურის მერე, ხშირად ვიკრიბებოდით და ერთად ვმღეროდით. შემდეგ ყველანი ერთად, ხალხური შემოქმედების სტუდიაში გადავედით. მაშინ ტელერადიო კომიტეტის თავმჯდომარე ნუგზარ ფოფხაძე გახლდათ. გადაწყვიტა, ოფიციალური სახე მიეცა ჩვენი ანსამბლისთვის და "ჟურნალისტი" დაარქვა. მას მერე, რაც ანსამბლი პოპულარული გახდა და საზღვარგარეთ გასტროლებზე წასვლა მოგვიხდა, იმპრესარიო რამაზ პაპუაშვილმა გვითხრა, - აფიშაზე, სადაც ეწერება ანსამბლი "ჟურნალისტი", ხალხი ნაკლებად მოვა. ამიტომ, "ქართულ ხმებს" დაგარქმევთო. ვფიქრობ, ეს სწორი გადაწყვეტილება იყო და მისი ნათლიობა ფეხბედნიერი გამოდგა. წელს ანსამბლ "ქართულ ხმებს" 30 წელი შეგვისრულდა.

- გავიგე, თქვენი მეუღლეებიც მღერიან. ასეა?

- დიახ და არანაკლებ კარგად და წარმატებით. ჩვენი მეგობარი ხშირად გვანებივრებდა და გვეპატიჟებოდა კურორტზე, სადაც მიწვეულები იყვნენ ჩვენი მეუღლეებიც. ყველას აღმოაჩნდა სიმღერის ნიჭი, ძალიან კარგი "ანსამბლიც" შეიქმნა, მაგრამ სანტროპესა და სეიშელის კუნძულების გარდა, სხვაგან არსად მოუსინჯავთ საკუთარი შესაძლებლობები. სეიშელის კუნძულებზე ორჯერ ვიყავით, თითო ჩასვლაზე თვე-ნახევარი დავრჩით. ასე რომ, ჩვენს მეუღლეებს საკმაოდ ბევრი დრო ჰქონდათ სავარჯიშოდ და შესახმატკბილებლად.

- "მეგობარში" ბატონ ბიძინა ივანიშვილს გულისხმობთ?

- დიახ (იღიმის).

- ოჯახზეც გვიამბეთ...

- რვა შვილიშვილი მყავს. აქედან მე და ნინოს საერთო ხუთი და ჩემი პირველი ქორწინებიდან - სამი. ჩემი მეუღლე აღმოსავლეთმცოდნეა და ინსტიტუტში მუშაობდა, მაგრამ უფრო მეტი დატვირთვით - სკოლაში, სადაც ქართულ ენასა და ლიტერატურას ასწავლიდა. ჩვენ შორის 9 წელია სხვაობა. სტუდენტი იყო, როცა გავიცანი. მღეროდა და განსკუთრებით ამის გამოც მომეწონა. ნინოს სიმღერა დღემდე არ შეუწყვეტია, მაგრამ ახლა ქეიფში ნაკლებად ამყოლია. მხოლოდ ამ ერთ კომპონენტში "მომატყუა" და ბოლომდე არ გამომყვა (იღიმის).

- კულინარია თქვენს გატაცებებს შორის ერთ-ერთია, ხომ ასეა?

- ასეა. მეუღლეს სამზარეულოში კი არ ვეცილები, ვეხმარები ხოლმე. არის რაღაცები, რასაც ქალის საქმედ არ ვთვლი. მაგალითად, ხახვის დაჭრა, ისევე, როგორც ბაზარში სიარული. თითქმის 50 წელია, ცოლ-ქმარი ვართ და ბაზარში ნინო სულ სამჯერ თუ იქნება ნამყოფი, ისიც მაშინ, როცა მე ქალაქში არ ვიყავი. ბაზარი ნამდვილად არ არის ქალის საქმე! თუ სტუმარი უნდა გვეწვიოს, იციან ხოლმე, რომ კარგი უზბეკური ფლავი გამომდის და წინასწარ გვიკვეთენ. რაც შეეხება ტექნიკის შეკეთებას ან სხვა ყოფით საქმეს, ნინოსაც კარგად ეხერხება და მეც. ასე ვთქვათ, ყველა საქმეს ვინაწილებთ.

- დაბოლოს, ბატონო გია, პოლიტიკაში წასვლაზე არასოდეს გიფიქრიათ?

- არავითარ შემთხვევაში! არასოდეს მქონია პოლიტიკაში ყოფნის სურვილი, ეს ჩემი საქმე არ არის. არ შემიძლია, ვინმეს უფროსი და დამრიგებელი ვიყო, ეს ჩემს ხასიათში არ არის.

- ძალიან ბევრს თქვენსავით გადაჭრით უთქვამს, რომ არ აქვთ პოლიტიკოსობის სურვილი, თუმცა, შემდეგ საპირისპირო მომხდარა...

- მე კი გარწმუნებთ, პოლიტიკა აბსოლუტურად არ არის ჩემი საქმე. შეიძლება, რომელიმე კომისიის წევრი ვიყო, სადაც თუ რამეს მკითხავენ, ჩემს აზრს ვიტყვი, მაგრამ პოლიტიკოსობას არასდროს დავთანხმდები.

ანა კალანდაძე