ნი­კა რუ­რუა "ნა­ცი­ო­ნა­ლე­ბის" შეც­დო­მე­ბი­სა და "ოც­ნე­ბის" კარ­გი საქ­მე­ე­ბის შე­სა­ხებ - გზაპრესი

ნი­კა რუ­რუა "ნა­ცი­ო­ნა­ლე­ბის" შეც­დო­მე­ბი­სა და "ოც­ნე­ბის" კარ­გი საქ­მე­ე­ბის შე­სა­ხებ

პროფესიით იურისტი და რეჟისორი, პოლიტიკოსი, მუსიკოსი, 2008-2012 წლებში საქართველოს კულტურის, ძეგლთა დაცვის და სპორტის მინისტრი; "ვარდების რევოლუციის" შემდეგ, საქართველოს მეექვსე მოწვევის პარლამენტის წევრი (თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე და იურიდიულ საკითხთა კომიტეტის წევრი) - ნიკოლოზ რურუა თავისი ცხოვრებისა და კარიერის მნიშვნელოვანი ეტაპების, ხელოვნების, სპორტული აქტივობების, პარტიული საქმიანობისა და სხვა თემების შესახებ გვესაუბრება:

- ჩემი ერთი ჩვეულებრივი დღეც სამუშაოა, რადგან მუშაობა ჩემთვის მხოლოდ სამსახურში სიარულს არ ნიშნავს, მუშაობაა ფიქრი, აზროვნება, კითხვა, ურთიერთობა იმ ხალხთან, რომელთანაც რაღაც გაერთიანებს. კარგი დღეები ადრე ადგომით იწყება, ცუდი - გვიან ადგომით; საუზმით, მოწესრიგებით და დღის განრიგის გადახედვით, რომლის ჩამონათვალს, წინაღამეს ვაკეთებ. მოწესრიგებული, დისციპლინირებული დღე მიყვარს, პატარ-პატარა იმპროვიზაციებით.

- წიგნების მაღაზია-კაფეში ვიმყოფებით, რომელია თქვენი საყვარელი ლიტერატურული მიმდინარეობები?

- მხატვრული ლიტერატურაც მიყვარს და არამხატვრულიც. რამდენიმე მიმართულება არ მომწონს. მაგალითად, ძალიან დიდი რომანები, ფანტასტიკა, როგორც ჟანრი, რომანსი. მიყვარს ლიტერატურა, რომელიც დამაჯერებელია, კავშირშია სიცოცხლესთან, ის განცდები, გრძნობები, შეგრძნებები, რომლებიც კონცენტრირებული ფიქრისას რჩება. კითხვა ყველასათვის აუცილებელია, ფიქრისა და ფანტაზიისთვის ამხელა გაქანება არც ერთ სხვა საქმიანობას არ ახლავს თან.

ძალიან მიყვარს მუსიკის მოსმენა, შვიდწლედი დავამთავრე, ფორტეპიანოს განხრით, შემდეგ, კონტრაბასზეც ვუკრავდი, ჯაზი მიყვარს; სპორტის სახეობებიდან მომწონს კალათბურთი, ჩოგბურთი, პინგ-პონგი, კრივი, ცხენით ჯირითი, თხილამურებით სრიალი, რომელიც შეუცვლელი სიამოვნებაა, სიარული, განსაკუთრებით, მთაში, ლაშქრობებშიც ხშირად დავდიოდი. ფიზიკური აქტივობა აუცილებელია, მენტალური და სულიერი ბალანსისთვის, სულიერი სიმშვიდისთვის, რადგან ორგანიზმში ყველაფერი მოქმედებაშია და გარეთა პასიურობა, უძრაობა არ უნდა დაუპირისპირო. ამიტომ, ყველას ვურჩევდი, ივარჯიშონ, მე ახლაც სპორტ-დარბაზიდან მოვდივარ.

- ადრეულ წლებში, პროფესიის არჩევაზე რამ იქონია გავლენა?

- რთული პერიოდი დაემთხვა - საბჭოთა კავშირის ნგრევა, მთელი ეს არეულობები და მივხვდი, რომ მუსიკოსობაზე მეტად, სახელმწიფოს მოწყობა უფრო მაინტერესებდა, რადგან დამოუკიდებელი საქართველოს მშენებლობა სწორედ იმ პერიოდიდან დაიწყო. პოლიტიკა ბავშვობიდან მაინტერესებდა. მახსოვს, რუსული ჟურნალი გამოდიოდა სახელად - "ამერიკა" და 11-12 წლისამ აშშ-ის დამოუკიდებლობის დეკლარაცია ვთარგმნე რუსულიდან ქართულად. სახელმწიფო მოწყობის სხვადასხვა მოდელზე ინფორმაციებს ყველა ეპოქაზე ვკითხულობდი. როცა ეროვნული მოძრაობა დაიწყო, ძალიან ამაღლებული მუხტი გვქონდა ყველას. ანტისაბჭოთა გარემოში გავიზარდე, კომუნიზმის მთელი მანკიერებები ჩემი მშობლებისგან ჩემთვის კარგად ნაცნობი იყო, ჩვენს სახლში აკრძალული ლიტერატურაც ხვდებოდა. ამ ყველაფერს პატარა ასაკიდან ვეზიარე და ვიცოდი, რომ საქართველო იყო დაპყრობილი ქვეყანა და ადრე თუ გვიან, გათავისუფლდებოდა. თუმცა, ეს ძალიან ხანგრძლივი პროცესი აღმოჩნდა.

- თუმცა, თავდაპირველად მაინც თეატრალურ ინსტიტუტში ჩააბარეთ, ხომ?

- საინტერესო პერიოდი იყო. ტელესარეჟისოროზე ვიყავი, სადაც თეატრის რეჟისურასაც ვსწავლობდით და სამსახიობო ხელოვნებასაც. ჩემი ლექტორები თემურ ჩხეიძე, თემურ ბაბლუანი, ნუგზარ ლორთქიფანიძე იყვნენ. ვინაიდან, მხატვრის ოჯახში გავიზარდე, თან მამაჩემი კინოში მუშაობდა დიდხანს, მუსიკოსობის მერე, უცებ იმ პროფესიის არჩევა მომინდა, სადაც მუსიკაც იქნებოდა, ლიტერატურაც და სინთეზურად ყველაფერი. საბჭოთა კავშირის რღვევამ, ამ კატაკლიზმებმა კინოს განვითარებასა და ბევრ სხვა რამეს, ხელი შეუშალა. ჩემი სტუდენტობის დროინდელი სცენარები დღესაც შენახული მაქვს და რამდენიმეს განხორციელებას ვაპირებ კიდეც.

- აშშ-ში სასწავლებლად წასვლამ ალბათ თქვენში მენტალური ცვლილებებიც გამოიწვია, რა შეგძინათ იქ ყოფნამ?

- აფხაზეთის დროებითი ოკუპაცია რომ მოხდა, მოხალისე ვიყავი და იქ ბევრი რამ ვნახე. მაშინ მივხვდი, რომ აუცილებელი იყო, მეტი მესწავლა. ამიტომ გადავწყვიტე, სამართალმცოდნეობა შემესწავლა და მეუღლესთან ერთად, აშშ-ში წავედი, სადაც მისი და და დის მეუღლე ცხოვრობდნენ და მუშაობდნენ. ჯერ ენის კურსებზე ვიარეთ, რომლის დასრულების შემდეგაც, მოვემზადე და ჯორჯიის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, იურიდიულ სკოლაში ჩავაბარე, სადაც ჩემი ცხოვრების ძალზე მნიშვნელოვანი, რთული, გამოწვევების, დისციპლინის, წვალების, ძალიან მაგარი სწავლების, გათენებული ღამეების სამი წელი გავატარე. ამერიკის სამართალმცოდნეობის სკოლა დიდი გამოცდილებაა. სხვათა შორის, ჩემი შვილები - ლიზა და მარიამი შტატებში დაიბადნენ. პირველი ქალიშვილიც, ქეთი, რომელიც, სამწუხაროდ, სამი თვის ასაკში დავკარგეთ. ქეთის შემდეგ კი, ღმერთმა ტყუპი გოგონა გვაჩუქა. სამი შვილი მყავს - ლიზა, მარიამი და გიორგი.

- მიხეილ სააკაშვილი და ზურაბ ჟვანია როგორ გაიცანით?

- როცა ჩამოვედი, გიორგი მარგველაშვილთან სახლში ზურა ჟვანია გავიცანი, რომელმაც თავიდანვე ინტერესი გამოიჩინა, როცა გაიგო, რომ აშშ-ში დიპლომირებული იურისპრუდენციის დოქტორი ვიყავი. პოლიტიკაში ჩაბმა შემომთავაზა. ცოტა ხანში, "რუსთავი 2"-ის ამბების შემდეგ, ის პარლამენტის თავმჯდომარეობიდან გადადგა და მერე უკვე, უფრო ინტენსიურად მიწევდა მასთან ურთიერთობა. ძალიან განათლებული, ჭკვიანი, ნიჭიერი პოლიტიკოსი იყო, ცოტა ცინიკურიც. მიშა სააკაშვილი უფრო გვიან გავიცანი, როცა მაშინდელი ოპოზიცია გარკვეული იდეის გარშემო ერთიანდებოდა - "საქართველო შევარდნაძის გარეშე", "საქართველო კორუფციის გარეშე". ქვეყანა ახალ ეტაპზე გადასვლას მოითხოვდა. ჩემი პოლიტიკური მეგობრები სწორედ მაშინ გავიცანი. ზურა საქართველოს პოლიტიკისთვის დიდი დანაკარგია. ახალგაზრდების მოყვანით, მან ახალი პოლიტიკური კლასი შექმნა. მეც და სააკაშვილიც მან მოგვიყვანა. სხვათა შორის, ის შესანიშნავი ლექტორიც იყო, დასავლური დემოკრატიის შესახებ ლექციებს კითხულობდა.

- რა იყოს ის მთავარი, რაც ამ ადამიანებს გაერთიანებდათ?

- ფუნქციონალური, დემოკრატიული, ევროპული საქართველო, რაც დღესაც ყველა იმ ადამიანთან მაერთიანებს, ვისაც ეს უნდა. დისციპლინა რომ გვქონდეს, ქართველები ძალიან ნიჭიერი, კონკურენტუნარიანი ხალხი ვართ, იდეურად დემოკრატიული და თავისუფლებაზე ორიენტირებულები. ამ მთავრობის ორიენტაცია, ჩემი აზრით, პრორუსულია, მაგრამ ამას ვერ აჩენს, რადგან ეს ძალაუფლებას დააკარგვინებს. ვიზალიბერალიზაცია კარგია, მაგრამ ეს ზღვაში წვეთია. საქართველო მაშინ იქნება დაცული თავის სუვერენიტეტში, როცა ჩვენ გავხდებით ნატოს წევრები, ესაა მიზანი. ამ მიმართულებით დღეს სვლა ძალიან შემცირებულია, თავდაცვა - დასუსტებული. ჯარის პოპულარიზაცია აღარ ხდება, წლებია სამხედრო აღლუმებს აღარ ვატარებთ და ეს ყველაფერი ე.წ. ქართული ოცნების პირობებში ხდება. ეს სულ არ მიხარია, დასანანია.

- რას შეუფასებთ "ქართულ ოცნებას" დადებითად?

- ც ჰეპატიტის პროგრამამ ნამდვილად კარგად იმუშავა, თუმცა, ეს მხოლოდ ხელისუფლების დამსახურება არაა, უცხოელმა პარტნიორებმა გვაჩუქეს ეს პროგრამა, პრეპარატები და კიდევ კარგი, ხელისუფლება არ გაჯიუტდა და მიიღო. ბევრმა ადამიანმა იმკურნალა. შედარებით ნორმალურია სოფლის მეურნეობის გარკვეულ დარგებში განხორციელებული ინვესტიციებიც, მაგალითად, მეღვინეობაში. რამდენიმე მეღვინე მეგობარი მყავს და მათგან ვიცი, რომ იაფი სესხი ბიზნესწამოწყებაში ეხმარებათ. ობიექტურობა მოითხოვს, კარგიც აღინიშნოს, მაგრამ ასეთი, სამწუხაროდ, ძალიან ცოტაა. ახალგაზრდობა აქ მომავალს ვერ ხედავს და საზღვარგარეთ უნდა წასვლა. ხელისუფლება თავისუფალ სიტყვას ებრძვის. ყველაფერი იმაზე მიანიშნებს, რომ ივანიშვილის უკან რუსეთი დგას, რომელიც დასავლური საქართველოს იდეას ჩანასახშივე გუდავს.

- თქვენ რომ ბიძინა ივანიშვილი იყოთ, პირველ რიგში, რას გააკეთებდით?

- აბსოლუტურად არ ჩავერეოდი ქართულ პოლიტიკაში, კონკურენტუნარიანი პოლიტიკური გარემოს არსებობას შევუწყობდი ხელს და თუ საჭირო იქნებოდა, რამდენიმე წლით სხვა ქვეყანაშიც გავემგზავრებოდი, უბრალოდ, არავის რომ არ სცოდნოდა, სად ვარ, რათა ჩემი გავლენა ნულოვანი ყოფილიყო. საკმაოდ მდიდარი კაცია იმისთვის, რომ მსოფლიოს ნებისმიერ წერტილში მშვიდად იცხოვროს. დღეს, ის ჩართულია პოლიტიკურ ცხოვრებაში, ყოველგვარი ანგარიშვალდებულების გარეშე, ოლიგარქიული მმართველია. მის ადგილას, თუკი აქ დარჩენა მენდომებოდა, თანამდებობას დავიკავებდი, საიდანაც ჩემი გაწეული სამუშაოს შესაბამისად შემაფასებდა ამომრჩეველი, რომელიც ან გადამირჩევდა, ან დამტოვებდა. ეს ყველაზე ნამუსიანი საქციელი იქნებოდა.

- თუ ივანიშვილი ოლიგარქიული მმართველობის მოდელით მართავს ქვეყანას, თქვენი აზრით, მის გარეშე, რამდენად მოახერხებდა მთავრობა დამოუკიდებლად მუშაობას?

- მგონი, ვერ მოახერხებდა, რადგან ეს კაცი მათ თავისი ფინანსური რესურსით ერთ მუჭად კრავს. რომ არა ივანიშვილის ფული, ქვიშის სახლივით დაიშლებოდნენ.

- არჩევნებზე ვიხილეთ, რომ "ნაციონალური მოძრაობა" აღარ სარგებლობს ადრინდელი პოპულარობით; მართალია, გარკვეული მინუსები დღევანდელ ხელისუფლებასაც აქვს, მაგრამ მოსახლეობის უმეტესობა მაინც "ქართულ ოცნებას" უფრო ენდო. ეს პარტიაც რომ არა, როგორ ფიქრობთ, ვინ უნდა მართოს ქვეყანა? ვინ შეიძლება იყოს რეალური ძალა საქართველოში?

- ქვეყანას კომპეტენტური, განათლებული ხალხი უნდა მართავდეს, რომელიც რაღაც დროითაა არჩეული გარკვეულ თანამდებობებზე. ესაა დემოკრატია. თუ არ მოეწონებათ, გადაირჩევენ, ახალს აირჩევენ. ჩვენთან ასეთი სისტემა არ არის. ბოლო არჩევნები იყო სპეცოპერაცია სახელად არჩევნები. პარლამენტი ნოტარიუსის ბიუროსავით არტყამს ბეჭედს ყოველ აბსურდულ კანონს, რომელსაც აცხობს.

- იმავეს ამბობდნენ "ნაციონალური მოძრაობის" ხელისუფლებაში ყოფნის დროსაც, რომ ბოროტად იყენებდნენ ძალაუფლებას და ყველაფერი ერთი ადამიანის ახირებებზე ტრიალებდა. ხომ ასე იყო?

- კი, გვესმოდა, მაგრამ ამ განცხადებებიდან ბევრი ტყუილი იყო და ის ერთი ადამიანი, ვისზეც თქვენ საუბრობთ, არჩევნების გზით წავიდა. ის ანგარიშვალდებული თავისი ხალხის წინაშე იყო და მათ გადაირჩიეს, ივანიშვილს კი ვერ გადაირჩევ - ოლიგარქიული სისტემაა და ის თანამდებობაზე არაა. ამიტომ, ეს საშიშია.

- უკრაინაშიც ოპოზიციაში მყოფი მიხეილ სააკაშვილი გადაცემის წამყვანად მოგვევლინა და როგორც თვითონ აღნიშნავს, საინფორმაციო ბლოკადა გაარღვია და იმ არხის რეიტინგი უკვე საკმაოდ გაიზარდა. რას იტყვით მის ამ ამპლუაზე?

- პოლიტიკოსებს სჭირდებათ ხოლმე საკუთარი თავის განახლება. შესაძლოა, ესეც ამისი მცდელობაა და ჩემი აზრით, აბსოლუტურად ნორმალურია. გვინახავს, რომ წამყვანები პოლიტიკაში წასულან და პირიქით. ასე რომ, სიახლე და ინოვაცია თავისთავად კარგია, თუ ადამიანს ეს გამოსდის.

- რა იყო "ნაციონალური მოძრაობის" ყველაზე დიდი შეცდომა? ყბადაღებული "ციხის კადრების" გარდა.

- ალბათ, ძალოვანი უწყებების ცუდი კონტროლი, მათზე კონტროლის მექანიზმების არარსებობა, განსაკუთრებით, პროკურატურასა და პოლიციაზე.

- თვლით, რომ მაშინ ეს პრობლემა იყო?

- კი, ნამდვილად. ძირითადად, ამას, მეტს არაფერს. კონტროლის შემთხვევაში, ბევრი რამ არ მოხდებოდა. მაშინ რომ ძალოვანები უკეთესად მოქცეულიყვნენ, დღეს ესენი ბევრ რამეს ვერ გაბედავდნენ, ხშირად გვესმის წამოძახილები - თქვენს დროს როგორ იყო, მაშინაც ხომ გვისმენდნენო... დღეს რაც ხდება, ძველი შეცდომებითაა განპირობებული. პრეცედენტს დიდი ძალა აქვს. სამწუხაროდ, არ ვიყავი იმ პოზიციაზე, რომ ეს მეკონტროლებინა.

- თქვენი ოპონენტებისგან ძმები რურუების სახელიც ხშირად გვესმოდა, სხვადასხვა უარყოფით კონტექსტში და ეს კულტურულ ღონისძიებებს აშკარად არ უკავშირდებოდა...

- რას ვიზამთ, პოლიტიკოსს თმენის უნარი და ვალდებულება აქვს, ამიტომ ათასნაირ სისულელეს და ცილისწამებას ზემოდან უნდა შეხედო, როგორც თანმდევ ბოროტებას. თავდასხმებს სიმშვიდით ვპასუხობ, ყურადღებას არ ვაქცევ. ეს ჩვეულებრივი რუსული, ბოლშევიკური მეთოდია. ქაქუცა ჩოლოყაშვილს კომუნისტები ყაჩაღს უწოდებდნენ, მაგრამ ამით მისი სახელი არ შებღალულა.

თამთა დადეშელი